قلعه های آذربایجان­شرقی
 
علمی فرهنگی ورزشی
سه شنبه 13 اسفند 1392برچسب:, :: 14:17 ::  نويسنده : رضااشرفی آق گنبد

قلعه بابک

قدمت : دوره ساساني

موقعیت بنا : 190 كيلومتري شمال شرقي تبريز

قلعه بابك در 190 كيلومتري شمال شرقي تبريز و در 16 كيلومتري غرب كليبر بر فراز ارتفاعات رود قره سو واقع شده است. اين‌ قلعه‌ از برج‌ وباروهاي‌ متعددي‌ تشكيل‌ يافته‌ كه‌ برجهاي‌ مدور از سنگ‌ مالون‌ با ملات‌ ساروج‌ است‌ و باروها نيز از نوعي‌ سنگ‌ گرانيت‌ ساخته‌ شده‌اند .مساحت‌ اين‌ قلعه‌ در حدود ده‌ هزار متر مربع‌ بوده و زمان‌ ‌ احداث‌ آن به دوره ساساني نسبت داده مي‌شود. ‌ اين‌ مجموعه‌ در قرن‌ سوم‌ يكي‌ از پايگاههاي‌ مهم ‌و محكم‌ بابك‌ خرم‌ دين‌ در مصاف‌ خلفاي‌ عباسي‌ بوده‌ است.در دهه هاي اخير در كاوشهايي‌ كه‌ ازاين‌ قلعه‌ به‌ عمل‌ آمده،  چندين‌ تنور و سفالينه‌هاي ‌متعددي‌ مربوط‌ به‌ قرن‌ سوم‌ هجري‌ و سفال‌هايي‌ مربوط‌ به‌ اواخر قرن‌ هفتم‌ هجري‌ و سكه‌ هايي‌ از دوران‌ اتابكان‌ كشف‌گرديده‌ است‌ .اين‌ قلعه‌ قبلاً به‌ قلعة‌ بند هم‌ معروف‌ بوده‌ و همين‌ كلمه‌ بعدها تغيير شكل‌ پيدا كرد و در نتيجه‌ به‌(بز قلعه‌‌سي‌) تبديل‌ شد و پس‌ از قيامهاي‌ بابك‌ به‌ قلعه‌ بابك‌ مشهور شد.

 قلعه ضحاک   

قدمت : دوره اشكاني

موقعیت بنا : 149 كيلومتري تبريز

قلعه ضحاک در 149 كيلوتري تبريز و 20 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان هشترود واقع شده‌است .این دژ تاریخی به احتمال قوي بازمانده‌ای از دوران اشکانیان، یا معبدی زردشتی و یا محلی برای پادگان نظامی محلی بوده‌است. طاق این دژ، در کنار آثار به جا مانده در تپه میل ورامین، از نمونه‌های معماری روزگار اشکانی است که نمونه آن به شکلی کامل‌تر و شکوهمندتر در طراحی ایوان خسرو در تیسفون دیده می‌شود

 

 قلعه دختر

قدمت:دوره ايلخاني

موقعیت بنا : 180 كيلوتري شهر تبريز

در دو كيلومتري جنوب پل دختر قلعه ايست بنام قلعه دختر كه بر روي صخره سنگي بلندترين قله كوه مشرف به جاده كاروان‌رو بشكل كثيرالاضلاع غير منظم از سنگ آجري ساخته شده است. بلندي ديوار كه باروي قلعه محسوب مي شود در حدود چهارده متر است. در ديوار قلعه دو مدخل ساخته شده كه هر كدام سه متر بلندي دارد و در بالاي يكي از اين مدخلها كتيبه اي روي سنگ حك شده كه فعلا اثري از خط آن باقي نمانده و از وضع ساختمان و مصالح بكار رفته مي توان بنا را به دوره ايلخانان مغول نسبت داد . در سياحتنامه شاردن چنين نقل است «قلعه دختر كه اردشير آن را بنا نموده است در قله كوهستان مي‌‌باشد حكايت مي كنند كه اردشير اين دژ را براي بازداشت شاهزاده خانم اصيل و عالي تباري بنا كرده است.» شاه عباس دستور تخريب آن را صادر كرده، چون پناهگاه سارقين قطاع الطريقي بود كه بر اين كوهستانها استيلا داشتند .

 قلعه کردشت                                                  

موقعیت بنا : 146 كيلومتري شهر تبريز

يكي از قلعه هاي تاريخي مي‌باشد كه در حاشيه رود ارس و در روستاي كردشت جلفا واقع شده است. اين قلعه از نظر اهميت نظامي و تاريخي به ويژه در دوره حكومت عباس ميرزاي قاجار نايب السلطنه فتحعلي شاه قاجار در آذربايجان بسيار مورد توجه بوده و يكي از مراكز فرماندهي سپاهيان وي در جريان جنگهاي ايران و روس بود . اين قلعه در بالاي تپه اي صخره اي ساخته شده و در ارتفاعات آن شش برج نگهباني وجود داشت كه هنوز بخشي از اين برجها و حصارهاي آن پابرجاست .

 

قلعه داش ضحاک (داش قلعه )

قدمت: دوره ساساني

موقعیت بنا : 131 كيلومتري شهر تبريز

قلعة‌ ضحاك‌ در 28 كيلومتري‌ شرق‌ عجب‌شير، بر ارتفاعات‌ سهند قرار گرفته‌ است‌. اولين‌ بار توسط‌ يك‌ هيئت‌ باستانشناسي ‌آلماني‌ در سال‌ 1971 ميلادي‌ مورد بررسي‌ و تحقيق‌ قرار گرفته‌ است‌ .

به غير از قلعه‌ در پاي‌ كوه‌ قبرستاني‌ وجود دارد كه‌ در آن‌ مجسمة‌ سنگي‌ قوچي‌ قرار دارد و در كنار قبرستان‌، روستايي‌ به‌ نام‌ ينگجه‌ واقع‌ شده‌ است‌. در ديوار يكي‌ از خانه‌هاي‌ روستاي‌ ينگجه‌ قوچ‌ سنگي‌ مقبره‌اي‌ كار گذاشته‌ شده‌است‌، (راولين‌ سون)‌ با تكيه‌ بر توصيف‌هاي‌ اهل‌ محل‌، آن‌ را به‌ دورة‌ ساساني‌ متعلق‌ دانسته‌ است‌ .

با در نظر گرفتن‌ بقاياي‌ موجود از برجهاي‌ نيم‌ استوانه‌اي‌، بنام‌ دروازة‌ اين‌ قلعه‌، احتمال‌ مي‌رود كه‌ نظر مذكور صحيح‌ باشد. روبناي‌ ديوارها كه‌ از سنگهاي‌ مكعب‌ مستطيلي‌ شكل‌، تركيب‌ شده‌ است‌، يادآور پوشش‌ ديوارهاي‌ ساساني‌ در تخت‌ سليمان‌ است‌. ولي‌ سفالهايي‌ كه‌ تاكنون‌ از داش‌ قلعه‌ ضحاك‌ بدست‌ آمده‌ است‌ همگي‌ مربوط‌ به‌ سده‌هاي‌ 11 و 12 ميلادي‌، يعني‌ دورة‌ اسلامي‌ است‌. با اين‌ حال‌، حجاريها و جاسازيهائي‌ كه‌ در سنگ‌ كوه‌ كنده‌ شده‌ است‌ (هر چند كه‌ از لحاظ‌ چگونگي‌ وضع‌ خود با موارد مشابه ‌اورارتوئي‌ تفاوتهايي‌ دارد و نيز قطعه‌ سنگي‌ كه‌ به‌ شكل‌ ستون‌ از كوه‌ درآورده‌اند)همگي‌ دلائلي ‌است‌ بر اينكه‌ محل‌ را به‌ دورة‌ پيش‌ از اسلام‌ هم‌ متعلق‌ بدانيم‌.

آغجه قلعه                                                      

موقعیت بنا :147 كيلومتري شهر تبريز

اين‌ قلعه‌ تاريخي‌ را شايد به‌ خاطر رنگ‌ ديواره‌ها و برجهاي‌ سفيدش‌ كه‌ با ملات‌ آهكي‌ سفيد در قلة‌ كوهي‌ سبزفام‌ ساخته‌ شده‌ است «آغجاقالا» مي‌گويند. در فاصلة‌ 50 كيلومتري‌ شمال‌غربي‌ شهر ورزقان‌ واقع‌ شده‌ است‌. موقعيت‌ جغرافيايي‌ و مكاني‌ قلعه‌ و نوع ‌معماري‌ و كاربرد اين‌ قلعه‌ نيز شبيه‌ به‌ ديگر قلعه‌هاي‌ تاريخي‌ آذربايجان‌ مي‌باشد . آنچه‌ در حال‌ حاضر از آغجه‌ قالا باقي‌ مانده است ‌تعداد 8 برج‌ مدور نيم‌ استوانه‌اي‌ و تعداد 11 قطعه‌ ديواره‌ ‌عريض‌ سنگي‌ مي‌باشد. . مصالح‌ ساختماني‌ بكار رفته‌ در برجها كلا سنگهاي‌ لاشه‌اي‌ تيشه‌اي‌ است‌ و ملات‌ ديواره‌ و برجها از ساروج‌ سفيد رنگي ‌است‌ كه‌ بيش‌ از همه‌ در تركيبات‌ آن‌ آهك‌ بكار رفته‌ است‌ . در سمت‌ جنوبي‌ قلعه‌، تعداد 5 برج‌ نگهباني‌ در حال‌ حاضر باقي‌ مانده‌ است‌ و 3 برج‌ بقيه‌ در سه‌ گوشه‌ قلعه‌ ساخته‌ شده‌ است‌. در احداث‌ بنا از سه‌ نوع‌ مصالح‌ استفاده‌ شده‌ كه‌ هركدام‌ بيانگر دوره‌اي‌ از ايام‌ باستان‌ و چند مرحله‌اي‌ بودن‌ ساخت‌ قلعه‌ مي‌باشد. اين‌ مصالح‌ سنگ‌ لاشه‌ و ملات‌ ساروج‌ مربوط‌ به‌ دورة‌ اشكانيان‌، آجرهاي‌ خشتي‌ مربوط‌ به‌ دورة‌ ساسانيان‌ و ملات‌ گچ‌ براي‌ دورة‌اسلام‌ به‌ بعد، مي‌باشد . در داخل‌ قلعه‌ قبرهايي‌ نيز ديده‌ مي‌شود‌ كه‌ در اطراف‌ آنها مقداري‌ استخوان‌ و سفال‌ شكسته‌ ديده‌ مي‌شود . آغجا قلعه‌ نيز يك‌ قلعه‌ نظامي‌ و دفاعي‌ نيز بوده‌ كه‌ به‌ خاطر جلوگيري‌ از هجوم‌ دشمنان‌ به‌ منطقه‌ ساخته‌ شده‌ است‌ .

 

قلعه پشتو     

قدمت: اوايل اسلام

موقعیت بنا:179 كيلومتري شهر تبريز

يكي از باارزش ترين و جالب ترين آثار تاريخي بخش هوراند از شهرستان اهر، قلعه پشتو يا پشتاب است كه بر بلندترين كوه بين روستاهاي پشتاب و كوجان قرار گرفته است . روستاي پشتاب در 12 كيلومتري غرب هوراند و 50 كيلومتري اهر واقع شده است . قلعه پشتو در كوهستان بسيار بلند به ارتفاع بيش از 3000 متر بنا شده است . حصارهاي آن بسيار مرتفع و صخره اي است و دورتا دورش را پرتگاههاي عميق احاطه كرده است. تنها راه ورودي به قلعه معبري است از سمت شمال با 220 پله سنگي .در ساخت ديوارهاي قلعه از سنگهاي لاشه اي، ملات گل رس، ساروج و تعدادي آجر استفاده شده است. آثار بدست آمده از درون قلعه كه سفالهاي بدون نقش و نگار قديمي است، نشان مي دهد كه اين قلعه در اوايل تسلط اسلام بر منطقه ارسباران و قره داغ ساخته شده است. ازاين قلعه كه شبيه قلعه بابك و شايد همزمان با آن بوده است به هنگام نبرد با اعراب حاكم  بر منطقه استفاده نظامي مي شده است .

قلعه جوشین

قدمت: هزاره اول قبل از اسلام

موقعیت بنا : 123 كيلومتري شهر تبريز

قلعه تاريخي جوشين يا جوشون در 26 كيلومتري غرب ورزقان بسوي جلفا و در 6 كيلومتري روستاي جوشين واقع شده و راه آن بسيار سخت و كوهستاني است . قلعه بر فراز كوهي است كه سه طرف آنرا شيب هاي ديوارمانند احاطه كرده است و تنها راه ارتباطي آن يك گذر كوهستاني تنگ است كه فقط يك يا دو نفر مي توانند به زحمت از آن بالا روند، به اين علت نگاهباني و دفاع از اين قلعه حتي با تعدادي معدود هم ممكن بوده است . اين قلعه در حمله اعراب به ايران يكي از مراكز مقاومت بود. سفالهايي كه در محوطه قلعه پيدا شده مربوط به هزاره اول قبل از اسلام و قرون اوليه اسلام تا قرن ششم هجري قمري است.

 

قلعه هلاكوخان

قدمت : دوره ساساني

موقعيت بنا : 78  كيلومتري شهر تبريز

قلعه آق‌گنبد يا قلعه هلاكوخان (در اصطلاح محلي چوپوقلو قلعه) يكي از  قلعه‌هاي آذربايجان است كه در جزيره اسلامي قرار گرفته است. از قلل مرتفع جزيره اسلامي كوه‌قالا يا قلعه است كه در جنوب روستاي آق‌گنبد واقع شده است. اين بنا مربوط به دوره ساسانيان مي‌باشد كه از بناي قلعه به جز راه‌ پله‌ها و آب‌انبارها چيزي باقي نمانده است.

 

ساکنان دریای نمک


بایدبه ساحل شرقی شورترین دریاچه ایران سفر کنید تا تنها جزیره مسپیچک فرومی دریاچه ارومیه را از نزدیک ببینید. جزیره ای آباد و بزرگ به نام «جزیره اسلامی» که با کمی بارندگی و بالا آمدن آب دریاچه به یک شبه جزیره تبدیل می شود.
جزیرهاسلامی، بزرگ‌ترین جزیره دریاچه ارومیه است که با وسعت 23 هزار هکتاری اش سپیچک فرومتگاه خوبی برای روستائیان شرق دریاچه ارومیه به شمار می رود. ساکنان این جزیره از راه خشكی به تبریز، آذرشهر، گوگان و شبستر رفت و آمد می كنند و یک جاده خاكی فرعی که از جاده آسفالته تبریز- آذرشهر و از كنار ایستگاه دامپروری خاصبان به سوی جزیره كشیده شده، بخش مهمی از بار رفت و آمد به روستا را به دوش می کشد.
علاوه بر آن، این روزها از دو طرف جزیره اسلامی بزرگراه شهید كلانتری در ساخته شده است که از طریق آن، دو استان آذربایجان شرقی و غربی به هم مربوط شده است.

جزیره اسلامی، بزرگ‌ترین جزیره دریاچه ارومیه است که با وسعت 23 هزار هکتاری اش سپیچک فرومتگاه خوبی برای روستائیان شرق دریاچه ارومیه به شمار می رود
جزیره اسلامی 54 چشمه دارد و طبیعت سرسبزی که ظرفیت بسیار بالایی برای پرورش و زندگی گونه های کمیاب حیات وحش را در خود جای داده است. در جزیره اسلامی، پرندگانی مثل پلیكان، آنفوت، فلامینگو و سایر پرندگان مهاجر سپیچک فرومت دارند که بهانه خوبی برای یک سفر پرنده نگری برای شما فراهم می کنند!
اماجاذبه های جزیره اسلامی به همین جا ختم نمی شود. وجود این جزیره سرسبز با آب شیرین چشمه هایش، آن هم در دریایی شور و تلخ شاید جالب ترین تضادی باشد که این منطقه را گردشگر پذیر می کند. جاذبه ای که البته در کنار جاذبه های طبیعی دیگر این جزیره، آن را رونق می دهد. قلعه تاریخی آق گنبد هم در یکی از جاذبه های گردشگری این جزیره است که بر بلندای كوهی قرار گرفته و قبر هلاكوخان و دیگر سرداران مغول را در خود جای داده است!


اگرگذارتان به جزیره اسلامی افتاد، هفت روستای سرای، آق گنبد، گمیچی، تیمورلو، قبچاق، بوراچارلو و بهرام آباد (ورالو) را در آن می بینید که مجموعاً حدود 8 هزار نفر جمعیت دارند. جمعیتی که روزگارشان را اگر با كشاورزی و گله داری نگذرانند، به باغداری مشغول هستند. در این جزیره بنادر آق گنبد و گمیچی وجود دارند که برای پهلو گرفتن كشتی های باربری و مسافربری در مسیر شرفخانه به گلمانخانه مورد استفاده قرار می گرفت.



نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:







درباره وبلاگ

به وبلاگ من خوش آمدید اینجانب رضا اشرفی دانشجوی کارشناسی رشته مهندسی فتاوری اطلاعات، متولد 1362 از روستای آق گنبد و در ارومیه سکونت دارم. این وبلاگ جهت اطلاع رسانی در حوزه های مختلف ایجاد شده است امیدورام با راهنمایی های خود، بنده حقیر را در هرچه بهتر کردن وبلاگ یاری فرمائید.
آخرین مطالب
پيوندها
ساعت کاسیو">ساعت کاسیو

تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان علمی فرهنگی ورزشی و آدرس ashrafireza.com.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.





نويسندگان