هدف کودکان از بدرفتاریهایشان چیست؟
 
علمی فرهنگی ورزشی
جمعه 6 ارديبهشت 1392برچسب:, :: 9:15 ::  نويسنده : رضااشرفی آق گنبد

 

به فکر کودکمان باشیم


اگر سعي کنيم بدون توجه به مشکل بنيادي، نشانه را درمان کنيم، در بهترين حالت، غيرمؤثر خواهد بود و در بدترين حالت شايد باعث صدمه بيشتر شود. بنابراين درست مانند پزشکان، اگر مي خواهيم پاسخ مؤثري به بدرفتاري فرزندمان بدهيم، بايد اول علت را بشناسيم، نه اينکه فقط به نشانه واکنش نشان بدهيم.

در اين مقاله سعي داريم اهداف کودکان از بدرفتاري هايشان را براي شما توضيح بدهيم تا بتوانيد با شناسايي علت، راهکار مناسب را اتخاذ کنيد.فرزندان از رفتار بد خود، هميشه هدفي را دنبال مي کنند. شما به عنوان والد مي توانيد با شناخت هدف فرزندتان از بدرفتاري هايش، با آنها متناسب برخورد کنيد و جلوي مشکلات رفتاري آنها را بگيريد. هدف هاي بچه ها از بدرفتاريشان عبارتند از: جلب توجه، اعمال قدرت، انتقام گرفتن و عاجز جلوه دادن.

کودکان اين رفتار را از موقعيت خود در خانواده، حرف ها و اعمال والدين و سبک هاي فرزندپروري ياد مي گيرند. اگر دقيق تر بخواهيم بيان کنيم؛ کودکاني که احساس تعلق ندارند، احساس ناامني و انزوا مي کنند، ممکن است؛ با جلب توجه منفي، ثابت کنند به جايي و کسي تعلق دارند.

کودکاني که احساس توانايي نمي کنند و نتوانند خود را شايسته حقوقشان بدانند، ممکن است با کنترل کردن ديگران با نشان دادن اينکه ديگران نمي توانند آنها را کنترل کنند، به دنبال اعمال قدرت باشند. همچنين کودکاني که احساس مي کنند به حساب نمي آيند، ممکن است سعي کنند ديگران را به خاطر احساس بي اهميت بودن خودمجازات کنند و از آنها انتقام بگيرند.

سرانجام کودکاني که بدون احساس دلگرمي، اغلب احساس عاجز بودن مي کند، ممکن است قبول کنند ناتوان هستند، پس خود را عاجز جلوه مي دهند. براي مثال کودکي ممکن است فراموش کند سر وقت بيايد، چون مي خواهد به او يادآوري کنيد، چرا که توجه شما را مي خواهد.
کودک ديگر ممکن است فراموش کند، چون مي خواهد به شما نشان دهد نمي توانيد او را مجبور به انجام خواسته خود کنيد. کودک ديگر ممکن است فراموش کند تا شما را نگران کند. اين کودک احساس لطمه مي کند و مي خواهد با انتقام گرفتن از شما، مقابله به مثل کند؛ و سرانجام کودکي ممکن است فراموش کند، چون براي پذيرش هر نوع مسئوليت احساس ناتواني مي کند و مي خواهد راحتش بگذاريد و از وي انتظار نداشته باشيد، اين کودک با اجتناب يا نشان دادن بي کفايتي مي خواهد از عزت نفسش حفاظت کند.والدين بايد اين نکته را مد نظر داشته باشند؛ بدرفتاري از منظر کودک، راه حلي است براي برطرف کردن مشکل او، بنابراين بايد به کودک خود کمک کنيم راه حل ديگري را بيابد.


براي خيلي از والدين تفکيک و شناسايي اين علل چهارگانه بسيار سخت به نظر مي رسد. به سادگي مي توانيد از دو طريق بفهميد وقتي فرزندتان يک بدرفتاري انجام داد، هدفش کدام يک از اين علل چهارگانه بوده است. اين دو روش عبارتند از:

1- نوع احساس و عکس العملي که در اثر بدرفتاري کودکان در شما ايجاد شده است مورد توجه قرار دهيد.

وقتي کودک بدرفتاري را انجام داد و شما تاديبي را در نظر گرفتيد اما جواب نداد، ابتدا به درون خود رجوع کنيد و ببينيد در قبال رفتار اين کودک، چه احساسي پيدا کرديد. اگر خشمگين هستيد، هدف کودک جلب توجه است؛ اگر به عنوان والد احساس تهديد مي کنيد، شايد کودکتان قصد قدرتنمايي دارد؛ اگر به خاطر رفتار فرزندتان آزرده و ناراحت شديد، انتقام جويي مي تواند هدف فرزندتان باشد؛ و نهايتا اينکه اگر به عنوان والد احساس بي کفايتي کرديد، فرزندتان به دنبال ايجاد تصور بي کفايتي و عاجز جلوه دادن است.

2- عکس العمل کودک را، وقتي به او متذکر مي شويم که رفتار خود را ترک کند، زير نظر داشته باشيد.

در اين مواقع، اگر کودک به رغم تذکر به رفتارش همچنان ادامه داد، هدف جلب توجه است اما اگر کودک از عدم اعتنا استفاده کرد يا رفتارش را شدت بخشيد، به احتمال زياد هدفش نشان دادن قدرت است؛ همچنين اگر کودک موجب جريحه دار کردن احساس شما شد و دلخور و آزرده تان کرد، مي تواند نشان از انتقام گرفتن باشد؛ سرانجام اينکه اگر به کودک تذکر داديد، اما کودک عجز و نياز نشان داد و کمک شما را خواست و مجبور به کمک کردن و تسليم شديد، اين کودک احساس بي کفايتي را هدف بدرفتاري خود قرار داده است.

در مقابله با اين اهداف بدرفتاري، چه بکنيم؟

حال که متوجه اهداف کودکان شديد و توانستيد آن را بيابيد، مي توانيد به طريق زير با فرزند برخورد کنيد. در راهکارهاي زير اين مقصود را دنبال خواهيد کرد که به کودک ياد بدهيد از شيوه هاي سالمتري براي برآوردن نيازهاي خود استفاده کند.

راهکارهاي مقابله با جلب توجه کودک:

اين معمولي ترين هدف اشتباه کودک است و هنگامي مطرح مي شود که کودک کشف کند جلب توجه احساس خوبي به او مي دهد. البته همه ما به توجه نياز داريم اما توجه هميشگي و انحصاري، که خواست اين کودکان است، غيرقابل قبول و غيرممکن است. پس بايد به آنان ياد دهيم اين نياز را به درستي برآورده کنند، براي اين منظور:

* توجه داده شده به رفتار کودک را کاهش دهيد: بدانيد مجبور نيستيد به همه رفتارهاي جزيي کودک توجه کنيد. به خاطر داشته باشيد، کودکان به رفتارهايي مي پردازند که با انجام آن توجه والدين را جلب مي کنند. پس کمتر به اينگونه رفتارها توجه کنيد و از هنر ناديده گرفتن سنجيده استفاده کنيد.

* به رفتارهايي که مي خواهيد افزايش يابد، توجه کنيد: وقتي رفتار مثبت کودک را مورد توجه قرار مي دهيد و رفتار منفي را ناديده مي گيريد، کودک به زودي درمي يابد براي جلب توجه شما به چه رفتارهاي سالمي گرايش يابد.

* کمتر حرف بزنيد و بيشتر عمل کنيد: وقتي زمان خيلي زيادي را صرف حرف زدن و توضيح دادن مي کنيم، کودک ما را جدي نمي گيرد. پس وقتي خواسته اي را داشتيد، فقط يک بار بگوييد و سپس به چيزي که گفتيد عمل کنيد. مثلا کودک را يک بار براي صرف شام صدا کنيد، بعد غذا را بکشيد، چون اگر کودک نيايد، غذا سرد مي شود و خود او مسئول است.

* کارهايي را به کودک بدهيد تا با مفيد بودن براي ديگران توجه مثبت به دست آورد: مثل چيدن سفره، با اين کارها کودک رابه سمت رفتار مشارکتي جهت مي دهيد.

* القاي حس تعلق به کودک: مي توانيد با بيان عباراتي از قبيل «عزيزم»، «فرزندم»، «دخترم يا پسرم»، همچنين با به کار بردن جملاتي نظير «از داشتن تو راضي هستم»، «به تو افتخار مي کنم»، احساس تعلق را به کودک انتقال دهيد.

* محبت نامشروط به کودک داشته باشيد: براي اين منظور گاهي اوقات و بدون هيچ دليلي، کودک خود را در آغوش بگيريد و او را نوازش کنيد. در اينگونه موارد کودک خواهد فهميد براي کسب محبت شما، حتما نبايد کار خوبي انجام بدهد، بلکه شما در هر شرايطي او را دوست داريد.

راهکارهاي مقابله با قدرتنمايي کودک

شناخت و فهم دليل نمايش قدرت کودک، که عموما براي نشان دادن توانايي است، کمک مي کند خشممان را مهار کنيم و پاسخ بهتري بدهيم. مي توانيم تقويت کردن اين هدف اشتباه را متوقف و شروع به هدايت رفتار کودک به سمت رويکردهاي سازنده تر براي احساس توانايي کنيم. بدين منظور:

* درباره اينکه آنها چه مي توانند انجام دهند صحبت کنيد نه اينکه چه نمي توانند: مثلا به جاي اينکه بگوييد «نمي تواني تلويزيون نگاه کني مگر اينکه تکاليفت را بنويسي»، که جمله اي منفي و نشان از نتوانستن است و بنابراين کودک به مقابل برمي خيزد، مي توانيد بگوييد «ابتدا تکاليفت را انجام بده و بعد تلويزيون نگاه کن».

* هنگام متذکر شدن بر بدرفتاري تمرکز کنيد نه شخصيت کودک: اين را بدانيد گرچه ممکن است اعمال کودک غيرقابل تحمل باشد اما خود کودک مورد پذيرش است. مثلا به جاي اينکه بگوييد «چقدر بچه شلخته اي هستي»، بگوييد: «وسايل اتاقت، به هم ريخته به نظر مي رسند»، اينگونه بيان، اجازه و فرصت تغيير به کودک مي دهد.

* به کودک مسئوليت واقعي بدهيد: تشويق و واگذاري برخي کارها متناسب با توانايي کودک، کمک مي کند احساس توانايي لازم را کسب کند.

* درباره قوانين و پيامدها با کودک صحبت کنيد: بهتر است درباره بدرفتاري فرزندان از قبل با آنها صحبت و به صورت مشارکتي براي اعمال پيامدها تصميم گيري کنيد. در اين صورت، حتي وقتي بدرفتاري صورت مي گيرد، کودک با شما مقابله نمي کحند زيرا به توافق قبلي رسيده بوديد.

* از کودک نظرخواهي کنيد: در انجام و تصميم گيري برخي امور خانه با کودک مشورت کنيد و در برخي موارد نيز نظرات او را اعمال کنيد.

* حق انتخاب بدهيد: در برخي موارد که نگران از مقاومت کودک هستيد، از بين گزينه هاي مختلف که به کودک معرفي مي کنيد به او حق انتخاب بدهيد.

راهکارهاي مقابله با انتقام کودک

کودکي که به انتقام متوسل مي شود، آنقدر فشار مي آورد تا اينکه والدين آشفته شوند و از کوره در بروند. برخي راهکارهاي موثر براي اين کودکان عبارتند از:

* فهرستي از نکات مثبت کودک تهيه کنيد: اين فهرست کمک مي کند بدانيد کودکتان، هنوز قابل تحمل است به خصوص زماني که احساس باخت و رنجش مي کنيد. از اين فهرست براي تمجيد کودک نيز استفاده کنيد.

* تلافي نکنيد: عموما در اينگونه مواقع کودکان از بددهني و ناسزا براي جريحه دار کردن احساسات شما استفاده مي کنند، اگر مقابله به مثل کنيد يعني کودک را مورد فحش و ناسزا قرار دهيد، دور باطلي تشکيل مي شود که شايد نتوانيد ديگر آن را قطع کنيد.

* اعمال مثبت را تشويق کنيد: هر وقت عمل مثبتي را در او ديديد به تشويق و تحسين بپردازيد، نه اينکه با بيان جملاتي مثل «از تو اين رفتار خوب بعيد است»، «چه عجب!» و مانند آن، به سرزنش کودک بپردازيد.

* آرامش خود را حفظ کنيد: در لحظه عصبانيت موقعيت را موقتا ترک کنيد و بعد از کسب آرامش برگرديد.

راهکارهاي مقابله با احساس بي کفايتي کودک:

وقتي در تربيت خود احساس بي کفايتي داريد يا فکر مي کنيد کودکتان فرد ناتواني است و در واقع احساس دلسردي و نااميدي کرديد، به موارد زير توجه کنيد؛

* به کودک نشان دهيد اشتباه طبيعي است: وقتي کودک در انجام يک رفتار دچار شکست شد، مي توانيد با پرسيدن عباراتي مانند «دفعه بعد مي تواني چه بکني تا اين اتفاق نيفتد»، «اين باعث شد دفعه بعد جبران کني» يا بيان داستان هاي افرادي که شکست خوردند و بعد موفق شدند، کودک را دلگرم نگه داريد.

* کارهايي از کودک بخواهيد که بتواند موفق شود:
وقتي دستوري به کودک مي دهيد يا از او تقاضا داريد، اين را مد نظر داشته باشيد آيا مي تواند با توجه به شرايط و توانايي هايش آن را انجام دهد. در واقع کمتر کارهايي را به فرزند واگذار کنيد که شکست بخورد.

* تسليم نشويد: وقتي فرايند جبران را آغاز کرديد، در کنار کودک باشيد، شايد اين امر زمان ببرد، قرار نيست نااميد شويد و دوباره کار کودک را خودتان انجام دهيد.

اعمال قدرت

* درباره اينکه آنها چه مي توانند بکنند صحبت کنيد نه اينکه چه نمي توانند
* هنگام متذکر شدن بر بدرفتاري تمرکز کنيد نه شخصيت کودک
* با کودک نجنگيد
* به کودک مسئوليت واقعي بدهيد
* درباره قوانين و پيامدها با کودک صحبت کنيد
* از کودک نظرخواهي کنيد
* حق انتخاب بدهيد

جلب توجه

* توجه داده شده به رفتار کودک را کاهش دهيد
* به رفتارهايي که مي خواهيد افزايش يابد، توجه کنيد
* کمتر حرف بزنيد و عمل کنيد
* کارهايي را به کودک بدهيد تا با مفيد بودن براي ديگران توجه مثبت به دست آورند
* اوقات ويژه با کودک داشته باشيد
* القاي حس تعلق به کودک
* محبت نامشروط به کودک داشته باشيد

انتقام

* فهرستي از نکات مثبت کودک تهيه کنيد
* تلافي نکنيد
* اعمال مثبت را تشويق کنيد
* آرامش خود را حفظ کنيد

عاجز جلوه دادن

* براي تربيت درست وقت بگذاريد
* به کودک نشان دهيد که اشتباه طبيعي است
* کارهايي از کودک بخواهيد که بتواند موفق شود
* هر تلاش و بهبود کوچکي را تشويق کنيد
* خودگويي مثبت را ياد بدهيد
* تسليم نشويد



نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:







درباره وبلاگ

به وبلاگ من خوش آمدید اینجانب رضا اشرفی دانشجوی کارشناسی رشته مهندسی فتاوری اطلاعات، متولد 1362 از روستای آق گنبد و در ارومیه سکونت دارم. این وبلاگ جهت اطلاع رسانی در حوزه های مختلف ایجاد شده است امیدورام با راهنمایی های خود، بنده حقیر را در هرچه بهتر کردن وبلاگ یاری فرمائید.
آخرین مطالب
پيوندها
ساعت کاسیو">ساعت کاسیو

تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان علمی فرهنگی ورزشی و آدرس ashrafireza.com.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.





نويسندگان