از كجا بفهميم كودكمان تب دارد؟

يك راه سريع اين است كه پيشاني كودك را ببوسيم يا لمس كنيم. اگر احساس مي كنيد كه پيشاني كودك داغ است احتمالاً تب دارد. مطالعات نشان داده اند كه اين روش ساده در خيلي از موارد دقيق است. استفاده از دماسنج (ترمومتر) مي تواند شما را مطمئن كند.

بيشتر متخصصين اطفال بر اين باورند كه درجه حرارت طبيعي كودك سالم بين 36 تا 38 درجه سانتي‌گراد است.

چه زماني بايد به پزشك مراجعه كرد؟

شما بهتر از همه مي توانيد تشخيص دهيد كه كودكتان بدحال است يا نه. بنابراين در صورتيكه احساس نگراني مي كنيد ، صرف نظر از اينكه درجه حرارت بدن كودك چقدر است، به پزشك مراجعه كنيد. بعلاوه، درجه حرارت تنها شاخص نگران كننده بودن تب كودك نيست. سن و رفتار كودك نيز مهم است. تب در كودكان زير 3 ماه جدي تر است و تب بالايي كه مانع بازي كردن و غذا خوردن كودك نمي شود ممكن است چندان جدي نباشد. بخاطر داشته باشيد كه زماني كه كودك در حال فعاليت است بدنش گرمتر از زماني است كه تازه از خواب بيدار شده. نكته ديگري كه بايد بياد داشت اين است كه سيكل طبيعي ترموستات داخلي بدن انسان بگونه اي است كه درجه حرارت بدن انسان در ساعات غروب و سر شب بالا مي رود .

با توجه به آنچه گفته شد، در موراد زير بايد به پزشك مراجعه كرد

درجه حرارت مقعدي بالاي 38 درجه سانتيگراد در كودك كمتر از سه ماه

درجه حرارت مقعدي بالاي 38.3 درجه سانتيگراد در كودك سه ماهه و بالاتر

اعداد فوق در صورت چک دما از طريق دهان 1 درجه افزايش مي يابند.

وجود علائم زير همراه با تب نيز مي تواند نشانه جدي بودن مشكل باشد :

كاهش اشتها، بي حالي، رنگ پريدگي يا بر افروختگي واضح، يا وجود تغييرات ديگر در رفتار يا ظاهر كودك

وجود دانه هاي كوچك قرمز-ارغواني روي بدن كه با فشار دادن سفيد نمي شوند يا وجود لكه هاي ارغواني بزرگ؛ هر دو اين علائم مي توانند نشانه عفونت باكتريال جدي باشند.

كودك نمي تواند غذا را ببلعد و آب دهانش مرتب مي ريزد؛ اين ممكن است علامتي از اپي گلوتيت (التهاب اپي گلوت - اپيگلوت قسمتي از حنجره است كه موقع بلع غذا مانع ورود غذا به مري و مجاري تنفسي مي شود) باشد. اپي گلوتيت سبب تورم قسمت عقبي گلو شده و مي تواند جان كودك را به خطر اندازد.

حتي بعد از تميز كردن بيني، كودك نمي تواند خوب نفس بكشد كه ممكن است نشانه اي از ذات الريه يا آسم باشد.

كودك به نظر هذيان آلود و گيج مي رسد و بسيار تحريك پذير و كج خلق است؛ اين علائم ممكن است علائم يك عفونت ويروسي يا باكتريال جدي باشند.

در صورتيكه بابت ظاهر يا رفتار كودك خود دچار نگراني هستيد، صرف نظر از اينكه درجه حرارتش بالا باشد يا نه، حتماً به پزشك مراجعه كنيد. همچنين به خاطر داشته باشيد كه تب تنها يكي از علائم بيماري است. توجه داشته باشيد كه علائمي نظير سرفه و گوش درد (در صورتيكه به آن مشكوكيد) يا استفراغ و اسهال را حتماً به پزشك اطلاع دهيد زيرا به وي در تشخيص كمك مي كند.

قبل از مراجعه به پزشك چه كارهايي مي توان انجام داد؟

اگر كودك شما زير 3 ماه است بهتر است كودك را نزد پزشك ببريد. همچنين بهتر است قبل از مراجعه به پزشك از داروي تب بر استفاده نكنيد زيرا ممكن است مانع تشخيص صحيح شود.

صرف نظر از اينكه كودك شما در چه سني است، اگر علائمي دال بر بيماري يا عفونتي جدي دارد بايد او را نزد پزشك ببريد.

دليل تب چيست؟

تب عموماً علامتي دال بر واكنش بدن كودك به عفونت است. سيستم دفاعي بدن كودك شامل گلبول هاي سفيد خون است كه به باكتري ها حمله كرده و آنها را از بين مي برند.

يكي ديگر از دلايل تب گرمازدگي است. گرما زدگي عارضه اي خطرناك است كه ممكن است بر اثر بازي كردن كودك در آفتاب يا ماندن در اتومبيلي كه شيشه هايش بالاست در يك روز گرم اتفاق افتد. اگر بدن كودك بر اثر ماندن زير آفتاب يا در فضاي سربسته و گرم تب دار باشد و درجه حرارتش با در آوردن لباس ها و ماندن در محيط خنك پايين نيايد بايد بلافاصله به پزشك مراجعه كرد.

راه هاي پايين آوردن تب :

اگر كودك بر اثر تب بي حال نشده است لزومي به استفاده از دارو نيست. براي پايين آوردن تب مي توانيد مقدار زيادي شير مادر بدهيد تا هم درجه حرارتش پايين آيد و هم از كم شدن آب بدن جلوگيري شود. همچنين زياد به كودك لباس نپوشانيد. بالا بودن درجه حرارت بدن كودك ممكن است ناشي از لباس بيش از حد، هواي گرم، و يا فعاليت زياد باشد. در اين مواقع بهتر است لباس كودك را كم كرده و تشويقش كنيد كه كمي استراحت كند و يا فعاليت كمتري در يك فضاي خنك داشته باشد.

اگر تب كودك را اذيت مي كند مي توانيد با آب ولرم پاشويه كنيد و يا در وان پر از آب ولرم قرار دهيد. پاشويه به شستن پاها و يا انداختن پارچه خيس روي پاها محدود نمي شود. براي پاشويه مي توانيد يك اسفنج را به آب ولرم آغشته كنيد و از بالا روي بدن كودك بكشيد.

هرگز با استفاده از الكل نوزاد را پاشويه نكنيد زيرا الكل از طريق پوست جذب شده و وارد خون مي شود. ورود الكل به خون مي تواند سبب بروز مشكلات تنفسي يا تشنج شود و يا كودك بر اثر افت قند خون خواب آلوده يا تحريك پذير گردد.

چه داروهاي تب بري براي كودك بي خطرند؟

با تأييد پزشك مي توانيد از استامينوفن و ايبوپروفن كودكان براي پايين آوردن تب استفاده كنيد. (استفاده از ايبوپروفن در كودكان زير 6 ماه توصيه نمي شود.) دوز صحيح دارو بستگي به وزن كودك دارد. سعي كنيد هميشه با استفاده از يك پيمانه يا قطره چكان دوز دقيق دارو را به كودك بدهيد. هيچگاه هيچ داروي تب بري را بيش از تعداد دفعات توصيه شده به كودك ندهيد. تعداد دفعات معمول تجويز استامينوفن هر 4 ساعت و ايبوپروفن هر 6 ساعت است..

هيچگاه به كودك خود آسپيرين ندهيد. آسپيرين ممكن است كودك را مستعد سندرم راي كند. اين بيماري نادر است ولي مي تواند كشنده باشد.

توصيه آخر اينكه: بسياري از داروهاي ضد سرماخوردگي و سرفه، حاوي تركيبات تب بر نظير ايبوپروفن يا استامينوفن نيز هستند. قبل از استفاده از اين داروها روي بروشور و روي جعبه دارو را بدقت مطالعه كنيد و در صورتيكه داراي تركيبات تب بر است از دادن داروي تب بر ديگر به كودك خودداري كنيد.

چرا تب كودك با وجود دادن تب بر پايين نمي آيد؟

اگر تب 30 تا 45 دقيقه بعد از مصرف دارو ادامه يافت براي اطمينان از كافي بودن دارو، دوز دارو و پيمانه اي را كه با آن دارو را به كودك داده ايد كنترل كنيد. در صورتيكه ميزان داروي داده شده كافي باشد ممكن است بدن كودك به دارو جواب نداده است. اگر استامينوفن ظرف يك ساعت تب را پايين نياورد، براي استفاده از داروي ديگر با پزشك مشورت كنيد.

در صورت وقوع تشنج ناشي از تب چكار بايد كرد؟

بالا رفتن ناگهاني تب (مثلاً از 38.9 به 40.5 درجه سانتي گراد) ممكن است سبب تشنج شود. در بيشتر موارد، "تشنج ناشي از تب" بي خطر است ولي اين از اهميت موضوع كم نمي كند و بايد به آن توجه كافي كرد. در صورتيكه كودك به چنين تشنجي دچار شد (تنفس كودك سنگين مي شود، آب دهانش راه مي افتد، سياهي چشم هايش بالا مي رود، و يا دست و پايش بشدت تكان مي خورد)، بلافاصله او را به پشت يا به پهلو و دور از اجسام سخت و تيز بخوابانيد. سر كودك را به آرامي به يك طرف برگردانيد تا استفراغ يا بزاق براحتي از دهانش خارج شود. مطمئن شويد چيزي در دهانش نيست و تا زماني هم كه در حال تشنج است چيزي در دهانش نگذاريد. سعي كنيد مدت زمان طول كشيدن تشنج را بخاطر بسپاريد. اين نوع تشنج ها معمولاً بين ده ثانيه تا سه يا چهار دقيقه طول مي كشند.

وقتي تشنج تمام شد سعي كنيد درجه حرارت بدن كودك را پايين بياوريد تا مانع بروز تشنج هاي بعدي شويد. اگر كودك هوشيار است مي توانيد به او استامينوفن كودكان يا -در صورتيكه بزرگتر از 6 ماه است- ايبوپروفن كودكان بدهيد. لباس هاي كودك را در آوريد و او را با آب ولرم پاشويه كنيد. اگر كودك هوشيار است و ميتواند چيزي بخورد به او شير سينه يا شير خشك بدهيد.

حتي اگر تشنج خفيف باشد يا فقط چند ثانيه طول كشيده باشد با پزشك خود تماس بگيريد و در صورت لزوم كودك را نزد او ببريد. اگر در زمان تشنج رنگ كودك به آبي متمايل شد، بيشتر از چند دقيقه تكان هاي شديد داشت، بعد از تشنج در نفس كشيدن مشكل داشت، و يا يك ساعت بعد از تشنج هنوز هم بي حال و خواب آلوده بود به اورژانس اطفال مراجعه كنيد.

چرا تب كودك بعد از پايين آمدن دوباره بر مي گردد؟

تا زماني كه عفونت برطرف نشود كودك تب مي كند و اين مسئله ممكن است 2 تا 3 روز طول بكشد. بعضي عفونت ها نظير آنفولانزا، ممكن است 5 تا 7 روز طول بكشد. اگر كودك آنتي بيوتيك مي گيرد ممكن است 48 ساعت طول بكشد تا تب پايين بيايد. داروهاي تب بر درجه حرارت بدن را موقتاً پايين مي آوردن ولي تأثيري بر عفونت ندارند.

وجود تب بدون علامت ديگر

در صورتيكه كودك تب داشته باشد ولي علائم ديگري نظير آبريزش بيني، سرفه، استفراغ، يا اسهال نداشته باشد تشخيص مي تواند مشكل باشد. بعضي عفونت هاي ويروسي نظير Roseola

تب، واکنش دفاعی بدن و علامت یک بیماری است و در واقع بیماری به حساب نمی‌آید، تب ممکن است به دلایل مختلف عفونی یا غیرعفونی ایجاد شود و در کودکان می‌تواند علامت بیماری مهمی باشد، بخصوص در مواردی که تب طول بکشد یا تکرار شود، حتما باید به پزشک مراجعه کرد

با توجه به این‌که بچه‌ها قادر نیستند وضعیت جسمی خود را به خوبی توصیف کنند، شاید تشخیص تب داشتن یا نداشتن کودک، برای پدر و مادر کاری دشوار باشد

معمولا دقیق‌ترین راه برای تشخیص تب، اندازه‌گیری درجه حرارت بدن کودک توسط دماسنج است

راه‌های اندازه‌گیری درجه حرارت در کودکان عبارت است از راه مقعدی، زیرزبانی، زیربغلی و گوشی. البته باید توجه داشت دماسنج‌هایی که به صورت نواری هستند و روی پیشانی کودک قرار می‌گیرند، دقیق نیستند

در صورتی که تب پس از 24 ساعت در کودکان زیر دو سال یا 72 ساعت برای کودکان بالای دو سال ادامه پیدا کند، حتی اگر هیچ علامت خطر دیگری وجود نداشته باشد، حتما باید برای بررسی‌های بیشتر به پزشک مراجعه کرد

درجه حرارت بدن هنگام تب تحت نظارت مرکز کنترل حرارت در مغز است و به همین دلیل معمولا به مرز خطرناک نمی‌رسد. با این حال در بعضی از بیماران مانند کودکانی که به بیماری‌های مزمن قلبی یا ریوی، صرع و بیماری‌های متابولیک مبتلا هستند، یا کودکانی که سابقه تب و تشنج دارند، افزایش درجه حرارت بدن ممکن است باعث تشدید بیماری زمینه‌ای شود، یا بیماری زمینه‌ای را از حالت کنترل شده خارج کند

تب در ماه اول تولد می‌تواند دلایل جدی و خطرناکی داشته باشد. همچنین علائم همراه با تب مثل خواب‌آلودگی و کاهش سطح هوشیاری، استفراغ‌های مکرر، عدم توانایی در خوردن غذا یا ضایعات پوستی نیز برای تعیین میزان وخامت بیماری مولد تب، کمک‌کننده هستند

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

شاید این سوال بسیاری از پدر و مادرها باشد، این‌که چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود و چه هنگام می‌توانند منتظر بمانند تا وضعیت کودک بهبود یابد؟

زمان مراجعه به پزشک به سن بیمار، درجه حرارت بدن و علائم همراه بستگی دارد

هنگامی که کودک کمتر از سه ماه سن دارد و درجه حرارت مقعدی او 38 درجه سانتی‌گراد یا بیشتر است، یا زمانی که سنش بیشتر از سه ماه و درجه حرارت مقعدی‌اش 39 درجه سانتیگراد یا بالاتر باشد، باید به پزشک مراجعه کرد

همچنین در صورتی که سن کودک بیش از سه ماه و درجه حرارت مقعدی کمتر از 39 درجه سانتیگراد باشد، ولی تب با علائمی مانند امتناع از خوردن غذا، استفراغ یا اسهال مکرر، ظهور علائم کم‌آبی مثل کاهش میزان ادرار یا عدم وجود اشک هنگام گریه همراه باشد، نیز باید سریعا به پزشک مراجعه کرد

وجود علائمی مانند گلودرد یا درد گوش، تب‌های تکرارشونده، حتی به مدت چند ساعت در هر مرتبه تب، همراهی تب با بیماری زمینه‌ای مزمن، همراهی با ضایعات پوستی یا علائم ادراری نیز از دیگر شرایطی است که مراجعه فوری به پزشک را ضروری می‌سازد

در صورتی که تب پس از 24 ساعت در کودکان زیر دو سال یا 72 ساعت برای کودکان بالای دو سال ادامه پیدا کند، حتی اگر هیچ علامت خطر دیگری وجود نداشته باشد، حتما باید برای بررسی‌های بیشتر به پزشک مراجعه کرد

به هیچ عنوان نباید بدون نظر پزشک از آسپیرین برای کاهش درجه حرارت بدن استفاده کرد، چون این دارو می‌تواند عوارض بسیار خطرناکی برای کودک داشته باشد

همچنین بی‌قراری یا گریه شدید و غیرقابل کنترل، کاهش سطح هوشیاری یا خواب‌آلودگی، بروز هرگونه ضایعه پوستی جدید بخصوص دانه‌های بنفش‌رنگ که مثل کبودی به نظر می‌رسد، کبودی لب‌ها و زبان یا ناخن، سردرد شدید، تنفس سخت، تشنج، دل‌درد و آبریزش از دهان به دلیل عدم توانایی در بلع بزاق از موارد حادی هستند که باید فوری به نزد پزشک رفت

قبل از مراجعه به پزشک، لباس و پوشش کودک را کم و درجه حرارت محیط را کنترل کنید، طوری که هوا نه خیلی گرم باشد و نه سرد

در ضمن چون کودک هنگام تب، مقدار زیادی آب از دست می‌دهد، به او مقادیر زیادی مایعات بدهید

بسیاری از عوامل بیماری‌زای عفونی با افزایش درجه حرارت بدن از بین می‌روند و به همین دلیل نباید این گونه فرض کرد که همه تب‌ها را باید پایین آورد

اگر تب باعث بی‌حالی یا بی‌قراری کودک شود، یا به دلایلی که گفته شد افزایش درجه حرارت بدن برای بیمار مضر باشد، باید درجه حرارت بدن را کاهش داد

تا قبل از مراجعه به پزشک می‌توان با توجه به سن و وزن کودک، به مقدار مناسب از داروهای تب‌بر استفاده کرد

یکی از این داروها استامینوفن است، اما به هیچ عنوان نباید بدون نظر پزشک از آسپیرین برای کاهش درجه حرارت بدن استفاده کرد، چون این دارو می‌تواند عوارض بسیار خطرناکی برای کودک داشته باشد

به هیچ‌وجه نباید بدون مراجعه به پزشک به کودکان زیر دو ماه، دارو داد

یکی از راه‌هایی که برای پایین آوردن درجه حرارت بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد، روش تن‌شویه (مثل پاشویه) است، ولی باید توجه داشته باشید تن‌شویه هنگامی توصیه می‌شود که درجه حرارت بدن کودک بسیار بالا بوده و با استفاده از داروهای تب‌بر، به اندازه کافی پایین نیامده باشد

برای جلوگیری از احساس ناراحتی و لرز، باید روش پاشویه را نیم تا یک ساعت بعد از استفاده از داروی تب‌بر و با آبی که کمی از درجه حرارت دست مادر خنک‌تر است، استفاده کرد

برای تن‌شویه نیازی به افزودن موادی مانند نمک یا الکل نیست. اضافه کردن الکل به آب کاری خطرناک است، چون از طریق پوست جذب شده و موجب مسمومیت کودک می‌شود

بنابراین روش صحیح تن‌شویه به این شکل است که یا با استفاده از آب ولرم کودک را حمام نمایید، یا قسمت‌های مختلف بدن او مانند سینه، شکم، ران‌ها، زیربغل و پیشانی را با یک اسفنج یا حوله مرطوب، نمناک کرده و اجازه دهید با تبخیر آب از سطح پوست، درجه حرارت بدن کودک کاهش یابد

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: